Маттур чӑваш арӗ, Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрте пурӑнакан Юрий Туринке хӑй унччен лартнӑ йывӑҫсен йышне тата пуянлатнӑ. Фейсбукра вӑл ҫырнӑ тӑрӑх, юлашки икӗ ҫулта тата тепӗр 75 хунав лартнӑ. Ытларах — хырсем.

«Чӑн-чӑваш Ҫуттӗнчепе пӗрле пурӑнать, сывлать...», — ырланӑ Юрий Туринкен пархатарлӑ ӗҫӗ пирки вуласа пӗлнӗ хыҫҫӑн Чӗмпӗр чӑвашӗ Микулай Павловский.

Кӑҫал, сӑмах май, пирӗн ҫӗршывра «Астӑвӑм пахчи» акци пуҫарчӗҫ. Ӑна Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалланӑ. Вӑл пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пуҫланчӗ, ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ 27 миллион салтака асӑнса ҫавӑн чухлӗ йывӑҫ лартма палӑртнӑ. Ӑҫта миҫе хунав лартнине садпамяти2020.рф сайта пӗлтерме май туса пачӗҫ.

Маларах асӑннӑ Юрий Туринке хунавсене акцие хутшӑнас тӗллевпе мар, чун ыйтнипе лартнӑ.

Тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Вести района / Чебоксарский район» (чӑв.Район хыпарӗсем / Шупашкар районӗ) пабликра ҫырнӑ тӑрӑх, Шупашкар район администрацийӗнче ӗҫлекенсем хушшинче кӑшӑлвируспа чирлекенсене тупса палӑртнӑ. Чылай ҫынна килтен тухмасӑр ларма хушнӑ-мӗн.

Кӳкеҫри ӑс-тӑн енчен аталанса ҫитеймен ачасен интернат-ҫуртӗнче те ҫав вируспа чирлисем пур имӗш. Интернат ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнченпе карантинта-мӗн.

Асӑннӑ ик хыпара темиҫе кун маларах тӗнче тетелӗнче вырнаҫтарнӑ. «Вести района / Чебоксарский район» (чӑв. Район хыпарӗсем / Шупашкар районӗ) пабликри хыпара «Кугеси | Общественный совет» (чӑв. Кӳкеҫ | Халӑх канашӗ) ушкӑна илсе вырнаҫтарнӑ.

Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев пурнӑҫпа тан утма тӑрӑшать. Паян вӑл Инстаграмри хӑйӗн страницине кӑсӑклӑ пӗр видеоролик вырнаҫтарнӑ. Унта республика ертӳҫи республикӑри МИХсенчен пӗрин футболкине тӑхӑннӑ, аллине — боксерсен перчеткине.

Видеоролика ӑнлантарса ҫырнинче Олег Николаев #УдарпоКоронавирусу (чӑв. #Кӑшӑлвирусаҫапни) челленджа хутшӑннине уҫӑмлатнӑ. Акцие Олег Алексеевич бокс енӗпе тӗнче чемпионӗнчен Григорий Дроздран йышӑннӑ.

«Канмалли кун спортпа аппаланма лайӑх сӑлтав. Эстафетӑна бокс енӗпе тӗнче чемпионне тата Патшалӑх Думинчи хамӑн ӗҫтешӗме Дмитрий Пирога паратӑп», — ҫырнӑ Олег Николаев.

Чӑваш Енри паллӑ коллектив, профессинал-ушкӑн, Чӑваш патшалӑх филармонийӗн «Ҫеҫпӗл» эстрада ансамблӗ, тухтӑрсене халалласа юрӑ ҫырнӑ.

«Спасибо докторам» (чӑв. Тухтӑрсене тавтапуҫ) юрра ансамбль солисчӗсем — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Ольга Прокопьева, Алина Кудрявцева, Андрей Именнов, Константин Живулин, Сергей Степанов — шӑрантараҫҫӗ. Ҫакӑн пирки республикӑн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Роза Лизакова Инстаграмра ҫырса хунӑ.

«Тухтӑр профессийӗ ҫӑмӑл маррине паян уйрӑмах ӑнланатпӑр. Шурӑ халатлисем пирӗн ҫывӑх ҫыннӑмӑрсене пулӑшас тесе хӑйсен сывлӑхне хӑрушлӑха кӗртсе ӳкереҫҫӗ», — ҫапларах палӑртнӑ Роза Лизакова.

Министр артистсемпе пӗрле тухтӑрсене тав тунине пӗлтернӗ.

Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев «Вилӗмсӗр полк» акцие тӗнсе тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче ирттерме чӗнсе каланӑ. Ҫавӑн пирки видео ӳкерсе вӑл Инстаграма вырнаҫтарнӑ. Аллинче — Федор Максимович Григорьев сӑнӳкерчӗкӗ.

«Эпидеми, паллах, мероприятисен графикӗсене тата вӗсен формине улӑштарма пултарать. Анчах Тӑван ҫӗршывӑн паттӑрӗсене манма нимӗн те хистеймӗ. Пирӗн «Вилӗмсӗр полк» кӑҫал социаллӑ сетьсенче ирттӗр. Хӑвӑр паттӑрсем — аслаҫӑрсемпе асаннӗрсем — ҫинчен каласа кӑтартакан видеосем ӳкерсе илӗр. Ветерансен паттӑрлӑхӗпе пӗрле мӑнаҫланӑпӑр, вӗсен ятне ачамӑрсемпе мӑнукӑмӑрсем патне ҫитерӗпӗр», — тесе ҫырнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлаканӗ.

Чӑваш патшалӑх пуканӗ театрӗ 75 ҫул тултарнӑ май Интсаграмра ӗнер 19 сехетре тӳрӗ эфир йӗркеленӗ. Ӑна ӳнер учрежденийӗн пуҫлӑхӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Елизавета Абрамова тата театрӑн илемлӗх ертӳҫи, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Юрий Филиппов ертсе пынӑ.

Пӗр сехете яхӑн пынӑ эфир вӑхӑтӗнче театрӑн историйӗпе, унӑн сумлӑ ҫыннисемпе паллаштарнӑ.

Театр 1945 ҫулта Сергей Мерзляков пьеси тӑрӑх «Три подружки» спектакле лартнӑ. Шӑпах Сергей Мерзляков пуҫарса янӑ та ку учреждение. Вӑлах театрӑн пӗрремӗш директорӗ тата режиссерӗ пулнӑ.

Юбилей тӗлне театрта «Чувашскому театру кукол - 75!» (чӑв. Чӑваш пукане театрӗ — 75 ҫулта) онлайн-фестиваль йӗркеленӗ. Ҫавна май вӑл видеосюжетсем тата онлайн-трансляцисем ирттерет.

Ҫӗмӗрлере пӗр ҫын ӳпке шыҫҫине пула вилнӗ. Ҫав хыпара пӗлсен унӑн кӑшӑлвирус пулнӑ текен сас-хура хӑвӑрт сарӑлнӑ.

Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи «Чувашия без паники» (чӑв. Шикленмен Чӑваш Ен) ушкӑнра та сӳтсе явма тытӑннӑ. Вирусран хытах хӑракансем шухӑшланӑ тӑрӑх, ӳпке шыҫҫи кӑшӑлвируспа ҫыхӑннӑ.

Шикленсе ӳкнисене Ҫӗмӗрлери пульницӑн тӗп тухтӑрӗ халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче лӑплантарнӑ, вилнӗ ҫыннӑн кӑшӑлвирус пулманнине ҫирӗплетнӗ.

«Шел пулин те, ҫынсем тӗнчере кунсерен пурнӑҫран уйрӑлаҫҫӗ. Сӑлтавӗ тӗрлӗрен», – тесе ҫырнӑ Ҫӗмӗрлери территорисем хушшинчи медицина центрӗн тӗп врачӗ Сергей Демьянов. Вӑл тухтӑрсене ҫын пурнӑҫне ҫӑлса хӑварассишӗн тӑрӑшнӑшӑн тав тунӑ, вилнӗ ҫыннӑн ҫывӑх ҫыннисемпе хурланнине пӗлтернӗ.

Ҫак кунсенче кӑшӑлвирус саманинче пурӑнатпӑр та, ку хыпар та ҫав чирпе ҫыхӑннӑскерех. Килтен тухмасӑр ларсан амакран асӑрханма пулать тесе ӗнентернипе ватти-вӗтти урама тухма шикленет. Влаҫрисем йӗркене ҫирӗплететпӗр тесе саккунсене хытарчӗҫ. Карантин йӗркине пӑсакансене тата кӑшӑлвируспа ҫыхӑннӑ суя хыпар саракансене ҫирӗп явап тыттарма йышӑнчӗҫ.

«Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Мы из Чувашии» (чӑв. Эпир Чӑваш Енрен) пӗрлӗхре «Ырантан хулана кӗртме тата унтан тухма чарӗҫ... Ятарлӑ ирӗк кирлӗ пулӗ. Протоколсем ҫырӗҫ… Штраф виҫи 40-70 пин тенкӗ…», – тесе ҫырнине прокуратура асӑрханӑ. Шупашкар хула администрацийӗнче ҫавӑн пек чаруллӑ хушу пулман. Апла пулсан тӗнче тетелӗнчи ҫӳлерех асӑннӑ хыпар суя шутланать.

Pixabay.com сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енри пӗчӗк ялсене те интернет ҫитӗ. Ҫӗршыври пӗчӗк ялсене тӗнче тетелне тухмашкӑн май туса парассипе ҫыхӑннӑ пуҫару пирки «Парламентская газета» хаҫат пӗлтерет.

Маларах та ҫапларах йышӑну тунӑччӗ. Ҫавна май пирӗн тӑрӑхри чылай яла телефон тата интернет ҫыхӑнӑвне ҫитернӗччӗ. Анчах ун чухне тӗнче тетелне килсерен тухма 500 ҫынран ытларах пурӑнакан ялсене ҫеҫ май туса панӑччӗ, 250-500 ҫынлисене – Wi-Fi урлӑ.

Ҫӗршыв Правительствин хальхи саккун проектӗнче 100-тен ытларах ҫын пурӑнакан ялсем пирки каланӑ.

Ҫӗнӗ йышӑну сахал йышлӑ ялсенче пурӑнакансене хӳтӗлессине, ҫыхӑну инфраструктурине ҫӗршывӗпех сарма май парассине палӑртнӑ.

Правительство сӗнӗвне ҫывӑх вӑхӑтри пленарлӑ ларусенчен пӗринче пӑхса тухма шухӑшлаҫҫӗ.

Чӑваш Енре пурӑнакансене лӑплантарасшӑн. Республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев хушнипе тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче «Чувашия без паники» (чӑв. Пӑлханман Чӑваш Ен) ушкӑн йӗркеленӗ. Вӑл https://vk.com/bezpaniki21 адреспа вырнаҫнӑ.

Унта коронавируспа ҫыхӑннӑ ҫӗнӗ хыпара пӗлтернипе пӗрех лавккасенче апат-ҫимӗҫ ҫуккине ҫакӑнта https://vk.com/topic-181162659_40661223 хыпарлама пулать; кирлӗ эмел тавраш ҫуккине кунта https://vk.com/topic-181162659_40661235 систермелле; лавккасенче апат-ҫимӗҫ ҫуккине https://vk.com/topic-181162659_40661349 ҫакӑнта пӗлтермелле.

Асӑннӑ ушкӑнра мӗнпур информацие тӗплӗн тӗрӗслеме тата тивӗҫлӗ инстанцие ҫитерме шантарнӑ.